Forsie

Dagbesteding (maatschappelijk herstel en herstel van identiteit)

Onlangs dacht het Expertkennisteam BeschermdWonen bij een grote gemeente mee over dagbesteding. Daar kwamen goede adviezen uit voort. Adviezen gebaseerd op kennis van het huidige aanbod en de ervaringen en verhalen van de groep. Dagbesteding draagt direct bij aan maatschappelijk herstel en aan herstel van identiteit (https://www.ggzstandaarden.nl/generieke-modules/daginvulling-en-participatie/introductie)

Het zette mij aan het denken over mijn eigen herstel en de belangrijke rol die dagbesteding heeft. Dagbesteding vervult vele rollen. Onder de mensen komen. Structuur terug vinden. Zingeving. Meedoen. Je haar kammen en kleding aandoen. Weer iets kunnen zeggen over werk. Een kerstpakket.

Na een eerdere depressie waarin ik 8 maand voor me uit staarde op de bank of in bed was in de tweede fase van herstel het trekken van onkruid (Heermoes in dit specifieke geval) bij de Hortus mijn dagbesteding.
Eerst de 4 kilometer met de auto, door totaal gebrek aan energie en verlies van conditie. Twee keer 2 uur in de week.
Later met een hoofd als een oorwurm, totaal buiten adem, me schamend en kwaad op mezelf en iedereen op de fiets met een gang van 9 km per uur. En weer later in een normaal tempo.
Zo zat ik eens op mijn knieën de Heermoes uit het schelpenpaadje te trekken, in de regen en een groep Japanse toeristen liep letterlijk over mijn armen, alsof ik zelf onkruid was. Niet te vergelijken met mijn werk als bestuursadviseur. Maar tegelijk trots, want ik zat er toch maar mooi. En in die fase was de Heermoes goed en genoeg voor mij. Ik moest fietsen. Ik moest uit bed. Ik sprak mensen. Moest me aankleden. En kwam weer thuis.  
En hoewel ik geen plaatje kon maken van ooit weer meedoen, wist ik verstandelijk door eerdere ervaringen dat het hier niet bij zou blijven. De beweging was ingezet.
Aan de Heermoes kwam een eind, toen ik verder ging in mijn herstel. Zo aan het eind van de tweede fase.

En ik meldde me bij een organisatie om deel te nemen aan een hele kleine cliëntencommissie. De eerste keren moest ik, omdat de spanning zo hevig was Oxazepam gebruiken om naar buiten te durven. Wat helaas betekende dat ik niet met de auto kon. Maar gelukkig had ik al een beetje conditie opgebouwd. En zo zat ik daar, weer een beetje mee te doen. Op van de zenuwen, maar ik was weer verder en in beweging. Ik kreeg mailtjes, die ik door mijn gebrek aan concentratie en geheugen, soms wel 10 keer beantwoordde, maar ze waren aan mij gericht en ik deed weer mee.
Ik werd belemmerd door hulpverleners, doordat me verteld werd (toen ik weer wilde bewegen) vooral heel rustig aan te doen, dat onkruid was wel genoeg.
Behalve die éne hulpverlener, die me uitlegde dat iedere fase andere behoeftes en uitdagingen heeft en ik niet bang hoefde te zijn. Ze zei 'doe jezelf niet te kort' en 'laat je hersens niet verpieteren'. Zij ondersteunde mij in mijn wensen om weer volop mee te doen en samen écht te onderzoeken wat bij mij past.

De ervaringen van het Expertkennisteam laten zien dat veel cliënten bij Beschermd wonen alleen díe dagbesteding kunnen en mogen doen die de zorgaanbieder in de aanbieding heeft. Ongeacht je niveau of je fase van herstel vogelhuisjes moeten maken. Of beugelen. Tasjes naaien. Of groenonderhoud. Helemaal niets mis mee. Maar is dit echt wat de ander wil? Want grote groepen cliënten zijn gedemotiveerd en verzinnen van alles om niet te komen.
Cliënten worden dan belemmerd in hun herstel, omdat zij niet zelf de regie hebben over welke kant ze op kunnen. Dit zorgt ervoor dat mensen langer dan nodig is stilstaan. Niet gezien worden voor wie zij zijn. Niet uitstromen. Geen sociaal netwerk dat bij hun past opbouwen. Cliënt blijven.

Advies van het Expertkennisteam:
investeer in aandacht voor de cliënt en zijn mogelijkheden;
denk in kansen;
geef cliënt recht fouten te maken zonder strafmaatregelen;
bied ruimte aan dagbesteding buiten de organisatie;
informeer cliënt over Fases van herstel en bevraag wat hij nodig heeft;
ondersteun medewerkers in herstel gericht werken;
zorg voor goede afstemming tussen de client en de professionals;
laat cliënten dagbesteding hebben in de maatschappij;
geef de IPS coaches genoeg tijd binnen de teams en voor de cliënten.